ประวัติวันครูแห่งชาติ 16 มกราคม

"วันครูแห่งชาติ" (ภาษาอังกฤษ: Teachers'' Day) ของประเทศไทยตรงกับวันที่ 16 มกราคมของทุกปี ซึ่งต่างจากวันครูโลก หรือ World Teachers'' Day ที่ตรงกับวันที่ 5 ตุลาคม ในส่วนของประวัติวันครูนั้น วันครูแห่งชาติของไทยจัดขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2500 โดยเป็นผลสืบเนื่องมาจากการประกาศพระราชบัญญัติครูในราชกิจจานุเบกษาเมื่อปี พ.ศ. 2488 ซึ่งระบุให้มีสภาในกระทรวงศึกษาธิการเรียกว่า "คุรุสภา" เป็นนิติบุคคลที่รับผิดชอบเกี่ยวกับสถาบันวิชาชีพครู

ในที่ประชุมสามัญคุรุสภาประจำปี พ.ศ. 2499 จอมพล ป.พิบูล สงคราม นายกรัฐมนตรีและประธานกรรมการอำนวยการคุรุสภากิตติมศักดิ์ ได้กล่าวคำปราศรัยต่อที่ประชุมครูทั่วประเทศ โดยมีการเสนอว่า "ควรมีสักวันหนึ่งสำหรับให้บรรดาลูกศิษย์ทั้งหลายได้แสดงความเคารพสักการะต่อครู" จากแนวคิดดังกล่าว คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน 2499 ให้วันที่ 16 มกราคมของทุกปีเป็น "วันครู" โดยถือตามวันที่ประกาศพระราชบัญญัติครูในราชกิจจานุเบกษา ซึ่งได้แก่วันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2488

สถานที่จัดงานวันครูครั้งแรกเกิดที่กรีฑาสถานแห่งชาติ ในจังหวัดพระนครและธนบุรี เมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2500

กิจกรรมในงานวันครูแห่งชาติ

การจัดงานวันครูได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างต่อเนื่องเพื่อให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของสังคม ตัวอย่างเช่น เมื่อปี พ.ศ. 2564 ที่ผ่านมา คุรุสภาได้กำหนดให้มีการจัดงานวันครูในรูปออนไลน์ และถ่ายทอดสดผ่านเว็บไซต์แทนการจัดงานในสถานที่อย่างเต็มรูปแบบเพื่อลดจำนวนเข้าร่วม พร้อมมอบรางวัลทางไปรษณีย์แทน ทั้งนี้เนื่องมาจากสถานการณ์การระบาดของโควิด-19

อย่างไรก็ตาม โดยทั่วไปกิจกรรมหลัก ๆ ในวันครูจัดขึ้นเพื่อระลึกถึงพระคุณของครูอาจารย์ ส่งเสริมความสามัคคีธรรมระหว่างครู และความเข้าใจอันดีระหว่างครูกับประชาชน และส่งเสริมยกย่องเชิดชูเกียรติผู้ประกอบวิชาชีพทางการศึกษาที่ประกอบคุณงามความดีหรือทำคุณประโยชน์ต่อวงการศึกษา และเป็นแบบอย่างให้เยาวชนรุ่นหลังได้ยึดถือปฏิบัติตาม

ตัวอย่างกิจกรรมวันครู

• การจัดนิทรรศการแสดงผลงานของครู
• มอบรางวัลให้กับครูที่มีผลงานดีเด่น
• จัดพิธีกรรมทางศาสนา
• จัดพิธีคารวะครูผู้สอนและระลึกถึงพระคุณของครู
• กิจกรรมเพื่อสร้างความสามัคคีระหว่างผู้ประกอบวิชาชีพครู รวมถึงนักเรียน และผู้ปกครอง เช่น การแข่งขันกีฬา หรือจัดงานฉลองรื่นเริง

คำปฏิญาณตนของครูประกอบพิธีในวันครู

1. ข้าจะบำเพ็ญตน ให้สมกับที่ได้ชื่อว่าเป็นครู
2. ข้าจะตั้งใจฝึกสอนศิษย์ให้เป็นพลเมืองดีของชาติ
3. ข้าจะรักษาชื่อเสียงของคณะครู และบำเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์ต่อสังคม

รวมคำขวัญวันครู

พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา

• พ.ศ. 2566 - ครูดี ศิษย์ดี มีอนาคต
• พ.ศ. 2565 - พัฒนาครู พัฒนาเด็ก เรียนรู้ สู่อนาคต
• พ.ศ. 2564 - ครูวิถีใหม่ ใส่ใจดิจิทัล สร้างสรรค์ คุณธรรม ประจำชาติ
• พ.ศ. 2563 - ครูไทย รักศิษย์ คิดพัฒนา
• พ.ศ. 2562 - ครูดี ศิษย์ดี มีพัฒนา ก้าวหน้า สู่เทคโนโลยี
• พ.ศ. 2561 - ศิษย์ดี ก็ด้วยครูดี มีศรัทธา
• พ.ศ. 2560 - ชาติพัฒนา ด้วยครูดี มีคุณภาพ ศิษย์ซาบซึ้ง ในพระคุณครู
• พ.ศ. 2559 - อนาคตก้าวไกล ด้วยครูดี มีคุณภาพ

ตัวอย่างคำขวัญจากผู้ชนะเลิศประกวดคำขวัญวันครู

• พ.ศ. 2558 - เกียรติครูยิ่งใหญ่ น้อมใจบูชา เลิศล้ำคุณค่า ศรัทธาพระคุณ (เด็กหญิงอนุสรา ชื่นบาล จังหวัดอ่างทอง)
• พ.ศ. 2557 - เทิดพระเกียรติทั่วหล้า กตัญญูบูชา แม่และครูแห่งแผ่นดิน (นายธีธัช บรรณะทอง)
• พ.ศ. 2556 - แปดสิบพรรษา พระราชินี ราษฏร์รัฐภักดี ครูศรีแผ่นดิน (นายสะอาด สีหภาค)
• พ.ศ. 2555 - บูชาครูแห่งแผ่นดิน จอมปราชญ์ศาสตร์ศิลป์ สยามินทร์ ภูมิพล (นางสาวขนิษฐา อุตรโส)
• พ.ศ. 2554 - เทิดพระเกียรติทั่วหล้า บูชาครูของแผ่นดิน ภูมินทร์ภูมิพล (นางกนกอร ภูนาสูง)
• พ.ศ. 2553 - น้อมจิตวันทา บูชาคุณครู กตัญญูกตเวที (นายกันทา วงศ์จันทร์ทิพย์)
• พ.ศ. 2552 - ครูสร้างคนดี เป็นศรีแผ่นดิน ทั่วถิ่นศรัทธา บูชาคุณครู (นางนฤมล จันทะรัตน์)
• พ.ศ. 2551 - ครูของแผ่นดิน เลิศศิลป์ศาสตร์ มหาราชภูมิพล ชนบูชา (นางพงษ์จันทร์ สุขเกษม)
• พ.ศ. 2550 - สิบหกมกรา เทิดทูน “พ่อแผ่นดิน ภูมินทร์บรมครู” (นางสาวศันสนีย์ แสนโรจน์)

ความหมายของคำว่า "ครู"

พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ได้ให้ความหมายของคำว่า "ครู" ไว้ว่า [คฺรู] น. ผู้สั่งสอนศิษย์, ผู้ถ่ายทอดความรู้ให้แก่ศิษย์ โดยคำว่า “ครู” นั้นมีรากศัพท์มาจากภาษาสันสกฤต ว่า “คุรุ” และภาษาบาลี “ครุ, คุรุ” ดังนั้นกล่าวคือ "ครู" ผู้ถ่ายทอดความรู้และให้คำแนะนำอบรมสั่งสอนผู้เรียนให้เกิดความรู้ สร้างสรรค์ภูมิปัญญา และช่วยพัฒนาทรัพยากรมนุษย์เพื่อนำไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองของสังคมและประเทศชาติ

วันไหว้ครูหรือพิธีไหว้ครู

พิธีไหว้ครู คือ กิจกรรมที่สถาบันการศึกษาจัดขึ้นในช่วงต้นปีการศึกษาเพื่อให้ผู้เรียนได้แสดงความเคารพต่อครูบาอาจารย์ มักจะถูกจัดขึ้นในช่วง เดือนมิถุนายนของทุกปี โดยส่วนใหญ่สถาบันการศึกษาต่าง ๆ จะเลือกจัดพิธีไหว้ครูในวันพฤหัสบดีตามความสะดวก

การไหว้ครูถือเป็นเอกลักษณ์ทางประเพณีและวัฒนธรรมอย่างหนึ่งของชาวไทย เนื่องจากครูเป็นบุคคลที่เราให้ความเคารพนับถือ เป็นผู้ถ่ายทอดวิชาความรู้ให้กับศิษย์ด้วยความรัก ความเมตตา และความปรารถนาดี ส่งผลให้ครูเป็นแรงผลักดันที่สำคัญของการพัฒนาสังคมและประเทศชาติ

สัญลักษณ์สำคัญของวันไหว้ครูที่หลายคนนึกถึงคงหนีไม่พ้น "พานไหว้ครู" ที่ประกอบไปด้วยดอกไม้ ธูป และเทียน โดยดอกไม้วันไหว้ครูได้แก่ ดอกมะเขือ หญ้าแพรก ข้าวตอก และดอกเข็ม

ดอกมะเขือ แสดงถึงความอ่อนน้อมถ่อมตนของศิษย์ต่อครูอาจารย์ พร้อมรับความรู้ต่าง ๆ จากผู้สอน เนื่องจากดอกมะเขือมีลักษณะโน้มต่ำลงมาเสมอ

หญ้าแพรก แสดงถึงความเจริญงอกงามของสติปัญญา เนื่องจากหญ้าแพรกแพร่กระจายไปได้อย่างรวดเร็ว

ข้าวตอก แทนสัญลักษณ์ของความมีระเบียบวินัย หากใครสามารถทำตามกฎระเบียบและมีความมุ่งมั่นก็จะเหมือนข้าวตอกสีขาวที่ถูกคั่วออกจากข้าวเปลือก

ดอกเข็ม เป็นสัญลักษณ์แทนสติปัญญาที่หลักแหลมดั่งลักษณะของดอกเข็ม

สื่อการสอนประกอบกิจกรรมวันครูหรือวันไหว้ครู

Twinkl.co.th (ทวิงเคิล) มีสื่อการสอนมากมายที่พร้อมให้คุณครูและผู้ปกครองนำไปใช้ประกอบกิจกรรมวันครูหรือวันไหว้ครูได้ ลองสำรวจตัวอย่างบางส่วนที่น่าสนใจได้เลย

แบบฝึกหัดเติมคำในช่องว่างวันครูแห่งชาติ - Teachers'' Day Fill in the Blank Worksheet

ใช้ใบงานเติมคำในช่องว่างวันครูแห่งชาติเพื่อทบทวนหรือทดสอบความรู้ของนักเรียนเกี่ยวกับหน่วยวันครู หรือใช้เพื่อให้นักเรียนฝึกค้นหาข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ เช่น หนังสือหรือบทความออนไลน์

แบบฝึกหัดคัดลายมือคำขวัญวันครู 2566 - Thai Teacher''s Day Motto 2023

ฝึกคัดลายมือตามคำขวัญวันครู 2566 “ครูดี ศิษย์ดี มีอนาคต” ที่แสดงอยู่ด้านบนของใบงาน เพื่อให้ผู้เรียนเขียนตามคำขวัญลงในช่องบนเส้นบรรทัดที่กำหนดด้วยตัวบรรจง ด้านล่างของใบงานวันครูยังมาพร้อมภาพการ์ตูนรูปคุณครูไทยแสนน่ารักอีกด้วย

กิจกรรมระบายสีเกียรติบัตรสุดยอดคุณครู

มอบของขวัญสุดพิเศษเพื่อแทนคำขอบคุณด้วยเทมเพลตประกาศนียบัตรสุดยอดคุณครู เด็ก ๆ จะได้เลือกจากแบบประกาศนียบัตรที่มาพร้อมข้อความ "World''s Greatest Teacher" ภาพประกอบให้ระบายสี และช่องว่างสำหรับเขียนชื่อคุณครู ข้อความขอบคุณ วันที่ รวมทั้งช่องให้ลงชื่อตัวเอง

ใบงานค้นหาคำศัพท์วันครู (Teachers'' Day Word Search)

สร้างสีสันและเพิ่มความท้าทายให้กับกิจกรรมการเรียนรู้ในช่วงวันครูหรือวันไหว้ครูด้วยใบงานค้นหาคำศัพท์วันครู (Teachers'' Day Word Search) นักเรียนจะได้เรียนรู้คำศัพท์ภาษาอังกฤษที่เกี่ยวข้องกับคุณครู เช่น teacher, support, motivate, learn, appreciate, guide และ school เป็นต้น ใบงานชุดนี้มาในรูปไฟล์ PDF พร้อมเฉลยเพื่อความสะดวกในการใช้งานของผู้สอน

สื่อการสอน PowerPoint บทบาทของครู - What Does a Teacher Do? PowerPoint

ชวนให้เด็ก ๆ ทำความรู้จักกับบทบาทและหน้าที่ของคุณครูด้วย PowerPoint ที่มาพร้อมดีไซน์สวย ๆ และเนื้อหาน่าสนใจ ผู้เรียนจะได้ทำความเข้าใจถึงบทบาทโดยรวมและหน้าที่ประจำวันของครู เพื่อให้เด็ก ๆ เข้าใจและตระหนักถึงความสำคัญของครูอาจารย์